thì đó không phải là 1 mối quan hệ.
Đó là 1 cuộc giao dịch.
Chị là một người phụ nữ bận rộn, vừa quản lý công việc kinh doanh riêng và chăm sóc gia đình.
Chị tìm đến tôi trong tình trạng kiệt sức.
Tuy nhiên, điều khiến chị mỏi mệt không phải là việc khách hàng đông hay nhân sự khó quản lý.
Cũng không nằm ở áp lực chồng con hay hai bên gia đình nội ngoại.
Thứ khiến chị kiệt sức chính là … các mối quan hệ.
Một người bạn cũ lâu lắm không liên lạc, bỗng gọi điện hỏi vay tiền vì “đang rất khó khăn”.
Chị ái ngại nhưng vẫn giúp.
Vài tuần sau, lại thêm những cuộc hỏi vay tương tự, khi thì chưa kịp lấy lương, khi thì đang cần gấp mà chưa ra ngân hàng được…
Một người đồng nghiệp thì liên tục nhờ mua giúp đồ, gửi quà, hoặc làm hộ cái này cái kia.
Một người họ hàng ở gần thì thường xuyên nhờ chị trông con, đưa đón hộ với lý do bận đột xuất một cách thường xuyên.
Chị nhận ra những mối quan hệ này chỉ ấm áp khi chị đáp ứng nhu cầu của họ.
Còn khi chị bận, hoặc từ chối thì không khí liền lạnh tanh.
Để giữ hoà khí và duy trì mối quan hệ, chị cố làm hài lòng họ.
Tuy nhiên càng cố gắng chị càng kiệt sức.
Chị không nhận ra rằng:
Bất kỳ mối quan hệ nào, nếu nó chỉ tồn tại nhờ vào việc liên tục cho đi một chiều, thì sự kết nối ở đây không đến từ tình cảm, mà đến từ lợi ích.
Và lợi ích, một khi không còn, thì mối quan hệ đó cũng tan biến.
Sau đây là 4 dấu hiệu để nhận diện một cuộc giao dịch, không phải một mối quan hệ:
- Họ chỉ liên lạc khi cần nhờ vả, vay mượn hoặc trút bớt gánh nặng.
- Khi bạn nói “không”, họ tỏ thái độ lạnh nhạt hoặc làm bạn cảm thấy có lỗi.
- Mối quan hệ không có sự quan tâm, chia sẻ hai chiều – chỉ một phía cho đi. Xuất hiện khi cần giúp và vắng bóng khi bạn gặp khó khăn.
- Bạn cảm thấy kiệt sức, áp lực hoặc bị lợi dụng sau mỗi lần tương tác.
Nếu bạn có 1 trong 4 những dấu hiệu trên, thì đến lúc bạn nên dừng lại để xem xét lại mối quan hệ này, và tìm hiểu nguyên nhân sâu xa điều này đến từ đâu.
Đây có thể là 3 nguyên nhân phổ biến khiến bạn bị mắc kẹt:
- Niềm tin mình phải cho đi để được yêu thương: Niềm tin này có thể xuất phát từ tuổi thơ, khi sự quan tâm bạn nhận được luôn kèm điều kiện như là phải ngoan thì mới được bố mẹ yêu quý. Phải học giỏi thì mới không bị bạn bè coi thường…
- Nỗi sợ bị bỏ rơi hoặc bị cô lập: Nỗi sợ này khiến bạn phải chịu đựng, thậm chí bào mòn bản thân, chỉ để giữ một kết nối không lành mạnh.
- Không có ranh giới rõ ràng: Khi bạn không biết giới hạn của mình, không biết đặt ranh giới với người khác thì họ sẽ vô tình (hoặc cố ý) xâm phạm.
Một mối quan hệ thật sự sẽ luôn tồn tại, dù bạn không thể hoặc không muốn đáp ứng yêu cầu của họ.
Những người trân trọng bạn sẽ tôn trọng ranh giới của bạn.
Và bạn cũng chả cần phải duy trì nó để chứng minh mình là người tốt.
Người tốt thật sự là người biết yêu thương cả chính mình.
Biết bảo vệ năng lượng, thời gian và sự bình an của mình cho những người thật sự xứng đáng.
3 điều bạn có thể bắt đầu ngay để thoát khỏi những mối quan hệ kiểu này. Đó là:
- Tạm dừng việc đáp ứng ngay lập tức bất kể lý do: Hãy thử một lần không làm theo kỳ vọng và quan sát phản ứng của họ, quan sát phản ứng của mình. Ghi nhận chúng. Có thể lúc đầu bạn sẽ cảm thấy lo lắng hoặc tội lỗi, không sao cả, điều quan trọng là bạn đã dám đứng lên đòi lại sự bình an cho mình.
- Giao tiếp thẳng thắn về giới hạn : Nói chuyện thẳng thắn với đôi phương rằng: “Tôi rất quý bạn, nhưng việc này tôi không thể giúp lúc này.” Truyền thông một cách dứt khoát, không biện minh hay giải thích nhiều, điều đó chỉ khiến cho đối phương có cơ hội để bắt bẻ hay trách móc bạn. Bạn có thể xem thêm bài viết “Cách để thoát khỏi over-explaining” của tôi tại đây.
- Đánh giá lại giá trị của mối quan hệ: Đây có phải mối quan hệ hai chiều? Bạn có được quan tâm, chia sẻ, hỗ trợ hay chỉ là cho đi một chiều. Nếu sự gắn bó chỉ còn khi bạn cho đi, bạn có quyền lựa chọn buông.
Bạn xứng đáng có những kết nối dựa trên sự tôn trọng, yêu thương và tự nguyện, chứ không phải dựa trên nỗi sợ và điều kiện.
Và đôi khi, buông bỏ những mối quan hệ giao dịch chính là cách để tạo chỗ trống để những mối quan hệ thật sự tìm đến bạn.
Bạn muốn biết mình đang ở đâu trong việc đặt ranh giới? Bạn có thể làm Bài Test Ranh Giới tại đây để nhận kết quả và gợi ý hành động phù hợp ngay hôm nay.
